De kracht van
zien en afstand nemen

Wat wil dit zeggen?

Afstand nemen en kijken is belangrijk om alles even op een rijtje te zetten. Geef jezelf ook die tijd om zo veel mogelijk van je zorgen concreet te krijgen. Wat kan je doen?

Dit is niet gemakkelijk. Wanneer je een vermoeden hebt van geweld, verwaarlozing of misbruik, heb je vaak te maken met onzekerheid. Men noemt kindermishandeling dan ook een ‘wicked problem’, omdat er geen gemakkelijke verklaringen, eenvoudige signalen of snelle oplossingen zijn.

Wat kan je doen?

Neem tijd, blijf kalm en blijf het kind zien en centraal zetten wanneer je afstand neemt.

Beantwoord deze vragen:

  • Wat heb ik waargenomen?
  • Wat heeft mijn zorgen aangewakkerd?
  • Waar maak ik me zorgen over?
  • Waar twijfel ik over?

Jouw conclusies kan je dan ook heel gemakkelijk bespreken met een van je collega’s, kind, ouder, hulpverlener…

Kalm blijven

Voel je jezelf uit het raampje schieten, wacht dan even met luisteren tot je kalm bent. 

Er zijn verschillende hulpmiddelen, zoals even naar buiten gaan, water drinken, relativeren, op je ademhaling letten, de 5-4-3-2-1 oefening. 

Wat kan je beter vermijden?

Word geen prins op het witte paard

De prins schiet direct in actie en neemt alle controle van het kind over. Hij zal het kind redden! Hij vertelt welke stappen die moet ondernemen en maakt eigenlijk op die manier de jongere of het kind afhankelijk van hem. En dit is niet zo goed voor het kind. Hij belooft het kind dat alles goed zal komen en het binnenkort geen problemen meer zal hebben.

Maak nooit valse beloftes

Wanneer er achteraf geen oplossingen komen of niet alles opgelost geraakt zal het kind/de jongere zich in de steek gelaten voelen.

Wanneer jij de signalen bij een kind ziet van mishandeling, maakt een kind dit waarschijnlijk al een tijdje mee. Wat uiteraard erg is, maar besef dat de jongere of het kind ook een grote portie kracht en creativiteit heeft om met de situatie om te gaan.

Dus uiteraard is het oké om actie te ondernemen, maar doe dit altijd in overleg met het kind. Een kind heeft vaak al manieren gevonden om met de moeilijke situatie om te gaan. Wanneer jij de controle overneemt, verliest het kind zeggenschap en voelt die zich vaak niet gehoord.
Je brandt ook jezelf op door te snel in actie te schieten met te weinig resultaat.

Tools & Tips

5-4-3-2-1 oefening

Een concrete oefening om kalm te blijven, is de 5 4 3 2 1-oefening. Die kan je alleen doen of samen met het kind de jongere. (Indien het kind/jongere niet te ver buiten het raam is).
Adem diep in en uit, neem je tijd en:

  • Noem 5 zaken die je ziet. (Ook links, rechts en achter je, kijk echt rond).
  • Noem 4 zaken die je hoort.
  • Noem 3 zaken die ruikt.
  • Noem 2 zaken die voelt.
  • Noem 1 zaak dat je proeft.


Deze oefening brengt je snel terug bij de realiteit en in het hier en nu! Nu kunnen jullie naar elkaar luisteren!